تره‌مپ :80 هه‌زار په‌ڕه‌ی نهێنی له‌باره‌ی جۆن كه‌نه‌دییه‌وه‌ ئاشكرا ده‌كه‌م

ناوەندی هەواڵ

دۆناڵد تره‌مپ سه‌رۆكی ئه‌مریكا ڕایگه‌یاند كه‌ به‌ نیازه لێكۆڵینه‌وه‌ و به‌دواداچوونه‌كان سه‌باره‌ت به‌ جۆن كه‌نه‌دی سه‌رۆكە کوژراوەکەی پێشووی ئه‌مریكا كه‌ له‌ ( 22 )ی نۆڤه‌مبه‌ری ( 1963 ) له‌ داڵاسی سه‌ر به‌ ویلایه‌تی ته‌كساس كوژرا بڵاو بكاته‌وه .‌.
دوای چه‌ند ڕۆژێك له‌ ده‌ستبه‌كاربوونی و له‌ به‌رواری ( 23 )ی كانونی دووه‌می ئه‌مساڵ تره‌مپ فه‌رمانێكی واژۆكرد كه‌ ده‌بێت حكومه‌تی فیدڕاڵی پلانێك دابنێت بۆ بڵاوكردنه‌وه‌ی ئه‌رشیفه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان به‌ كوشتنی هەریەک لە جۆن كه‌نه‌دی و ڕۆبه‌رت كه‌نه‌دی برای و مارتن لۆسه‌ر كینگی ڕابه‌ری مافه‌ مه‌ده‌نییه‌كان، کە یه‌كێك بووە له‌ هه‌ره‌ به‌ناوبانگترین سه‌ركرده‌ ڕه‌ش پێسته‌كان کە لە ساڵی( 1968 ) دا کوژراوە.

تره‌مپ بانگه‌شه‌ی ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ مه‌به‌ستی له‌م كاره‌ جێبه‌جێكردنی به‌ڵێنێكه‌، پێشتر به‌ گه‌لی ئه‌مریكای داوه‌ له‌باره‌ی پێویستی په‌یڕه‌وكردنی شه‌فافیه‌ت له‌باره‌ی ئه‌و ڕووداوه‌ مێژوویانه‌ .‌.
پێشترنووسینگه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی فیدڕاڵی (ئێف بی ئای) ڕایگه‌یاندبوو كه‌ سێ هه‌زار به‌ڵگه‌نامه‌ی نوێی له‌باره‌ی كوشتنی كه‌نه‌دییه‌وه‌ دۆزیه‌وه‌ته‌وه .‌

به‌ بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌، ده‌كرێت ڕۆشنایی بخرێتە سه‌ر زۆر ورده‌كاری په‌یوه‌ست به‌و ڕووداوی تیرۆرانه‌ی كه‌ له‌ شه‌سته‌كانی سه‌ده‌ی ڕابردوودا له‌ ئه‌مریكا ڕوویانداوە، هه‌روه‌ك زۆر كه‌س چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن کە بڵاوکردنەوەی به‌ڵگه‌نامەکان ببێته‌ هۆی سڕینه‌وه‌ی ئه‌و گومانانه‌ی كه‌ هه‌بوون له‌باره‌ی بوونی پلانێگێڕییه‌كی به‌رفراوان له کوشتنی هەریەک لەو سەرۆکە ئەمریکیانەدا .

 پێشتر بەشیک له‌ به‌ڵگه‌نامه‌كانی تایبەت به‌ كوشتنی جۆن كه‌نه‌دییه‌وه‌ بڵاوكرانه‌وه‌، به‌ڵام به‌شە گرنگەکانی به‌ بیانووی پاراستنی ئاسایشی نیشتمانی ئەمریکا به‌ نهێنی هێڵدرانه‌وه‌، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا تره‌مپ به‌ڵێنیدا سه‌رجه‌م به‌ڵگه‌نامه‌كان به‌بێ هه‌ڵاوێردكردن بڵاوبكاته‌وه‌، به‌وه‌ش جه‌ماوه‌ری ئه‌مریكی ده‌توانن به‌ بێ هیچ قه‌یدو به‌ندێك ده‌ستیان ڕابگات به‌ ته‌واوی زانیارییه‌ به‌رده‌سته‌كان. هه‌ر بۆ هه‌مان مه‌به‌ست تره‌مپ واژۆی له‌سه‌ر بڵاوكردنه‌وه‌ی سه‌رجه‌م به‌ڵگه‌نامه‌ نهێنییه‌كانی تایبەت به‌ سیناتۆر ڕۆبه‌رت كه‌نه‌دی و مارتن لۆسه‌ر كینگ كردووه .‌ 

 شاره‌زایان‌ پێیان وایه‌ ئاشكرا كردنی ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌، هیچ شتێكی تازه‌ و سه‌رنجڕاكێشی ئه‌وتۆیی تێدا نیە، به‌ڵام زۆرێک لە هاوڵاتیان پێیان وایه‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی ته‌واوی زانیاریەکان زۆر ڕاستی و ڕووداوی مێژوویی‌ ئاشكرا ده‌بن .
‌ماوه‌ی زیاتر له‌ ( 60 ) ساڵدا زۆر نهێنی له‌باره‌ی ئه‌و كوشتنانه‌وه‌ ئاشكرا بوون، بكوژانی سیناتۆر ڕۆبه‌رت كه‌نه‌دی و مارتن لۆسه‌ر كینگ هه‌ر له‌و سه‌رده‌مانه‌وه‌ ئاشكرا بوون، به‌ڵام هێشتاكه‌ زۆر له‌ خه‌ڵكی پێیان وایه‌ ده‌سه‌ڵاتداران ته‌نیا بڕێك له‌ ڕاستییه‌كانیان ئاشكرا كردووه‌، هه‌روه‌ها چه‌نده‌ها كتێب و لێكۆڵینه‌وه‌ و فیلم له‌باره‌ی ئه‌و ڕووداوانه‌وه‌ نوسراون و دروستكراون.

تره‌مپ لە ئاشکراکردنی ئەو دۆسییە نهێنیانەی نێو ئەمریکا مەبەستی هەیە ، یەکێک لەوانە شەڕی ئەو سەرۆکەیە لەگەڵ حکومەتی قوڵی وڵاتەکە و نیشاندانی هێزی ئەوە وەک سەرۆک کە دەتوانێت دەست بەرێت بۆ هەر مەلەف و دۆسییەک کە خۆی بیەوێت بەتایبەت کاتێک سەرۆکەکانی پێشوتر بوێری ئەوەیان نەبووە کە قسە لەو کەیسانە بکەن کە بنهێنی ماونەتەوە لەبن دەستی حکومەتی قوڵی وڵاتەکە و هێشتنەوەی ناوی ترەمپە وەک ئاشکراکەری یەکەمی دۆسیەی تاوانبارانی کوشتنی جۆن کەنەدی و سەرک و سیناتۆرەکانی دیکەی ئەمریکا کە تیرۆر کراون  .