ئەمریكا روبەڕوبونەوەى میلیشیاكانى شیعە دوادەخات

پەیوەندی نێوان عێراق و ئەمریکا لەئێستادا بەشێوەیەكى هەڵپەسێردراو ماوەتەوە، لەکاتێکدا واشنتۆن ئەولەویاتی ئەمنی خۆی لە ناوچەکەدا پێناسە كردۆتەوەو شەڕی دژی داعشی خستۆتە سەروی لیستى كارو ئەجێنداكانییەوەو پرسەکانی دیکەی دواخستوە کە نفوزی ئێران و چەکی میلیشیاكان و ئاییندەی ئامادەبونی سەربازیی خۆیەتى، ئەم گۆڕانکارییە وایكردوە لەم ساتەدا ئەمریكا تەنها داعش بە مەترسیدار دابنێت بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانییەکەى، لەكاتێكدا داعش لە نوزە كەوتوەو چاودێرانى سیاسى بەهانەى داعش بۆ ئەجێندایەكى ترى شاراوەى واشنتۆن وەسف دەكەن.

لە ڕوانگەی عێراقییەوە، بڕیاردەران خۆیان لەبەردەم هاوکێشەیەکی دوجەمسەرەدا دەبیننەوە: یەكەم، کەڵک وەرگرتن لە پشتیوانییەکانی ئەمریکا لە شەڕی دژی تیرۆر، دوەم، لەهەمان کاتدا هەوڵدەدەن بۆ پاراستنی سەروەری و دورکەوتنەوە لە خلیسکان بۆ ناو وابەستەیییەکی نوێ، پەیوەندییەكى تازە لەگەڵ ئیدارەى ئەمریكا دابڕێژنەوە.

بەگوێرەی لێدوانە ڕۆژنامەوانییەکانی سەرچاوە ئاگادارەکانی ئەمریکا و ئەو بەرپرسانەی کە لەلایەن وەزارەت و دەزگا ئەمنییەكانى عێراق چاودێریى دەكرێن، نوێنەرایەتی ئەمەریکا لە عێراق بە ڕونی پێناسە کراوەتەوە، كە ئەویش بەرەنگاربونەوەی داعشە بە تەنها.

هاوكات؛ بەرپرسێکی ئەمریکی ئەوەى بۆ دەسەڵاتدارانى عێراق رونكردۆتەوە، كە ئەرکەکەیان تەنها لە عێراقدا سنوردار نییە، بەڵکو زیاتر لە ڕێکخراوێکی تیرۆریستیدایە کە مەترسییەکی نێودەوڵەتی دروستدەکات.

لەلایەكى ترەوە شرۆڤەكارانى سیاسى ئەوە پشتڕاستدەکەنەوە کە ئەم فۆکەسە تاک بیرە ڕەنگدانەوەی هۆشیاريی واشنتۆنە کە هەڵوەشاندنەوەی داعش پێویستیەکی ئەمنییەو سنورەکانی ناوچەکە تێدەپەڕێنێت و هەر سەرقاڵبونێک بە پرسەکانی دیکە دەتوانێت سیناریۆی پەرتبون دروستبکاتەوە هاوشێوەى ئەوەى کە لە ئەفغانستان ڕوبەڕوی بۆتەوە، لە ئەنجامدا ئەوەی پێشتر بە هاوبەشییەکی فراوان ناسرابو، بۆتە فۆرمولەیەکی تەسک کە لەسەر بنەمای "شەڕکردن لەگەڵ یەک دوژمن و دواخستنی هەمو شتێکی دیکە" دامەزراوە.

یەکێک لە هەنگاوە هەرە دیارەکان کە ڕەنگدانەوەی ئەم گۆڕانکارییانەیە، گواستنەوەی ناوەندی کێشی هێزەکانی ئەمریکایە بۆ هەرێمی کوردستان، سەرچاوە ئەمریکییەکان ئەوەیان دوپاتكردۆتەوە کە هەولێر دەبێتە ناوەندی فەرماندەیی و هەماهەنگی هێزەکانی عێراق و کورد و سوریا، هاوکات واشنتۆن بونی هێزەکانی لە بەغدا و ئەنبار کەمدەکاتەوە.

هەڵسەنگاندنە ئەمنییەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە ئەم هەنگاوە چەند ئامانجێک بەدەستدەهێنێت: یەکەم، پاراستنی هێزەکانی ئەمریکا لە فشاری میلیشیا چەكدارەكانى شیعە و ململانێی سیاسی لە ناوەند و باشور؛ دوەم، بەرزکردنەوەی توانای ئۆپەراسیۆن بۆ چاودێریکردنی سنوری سوریا و عێراق، کە شانە تیرۆریستییەکان تێیدا کاردەکەن.

هەر سەبارەت بەو هەنگاوەى ئەمریكا؛ توێژینەوە مەیدانییەکان ئاماژە بەوەدەکەن کە ئەم پێگەیشتنە نەرمییەکی ستراتیژیی زیاتر بە واشنتۆن دەبەخشێت، بەڵام لەهەمان کاتدا، بۆشایییەک لە بوارەکانی دیکەدا بەجێدەهێڵێت کە داعش دەتوانێت ئیستغلالى بکات بۆ دوبارە خۆكۆكردنەوە.

دواجار، سەرەڕای بەردەوامی هاوکارییە ئەمنییەکان، واشنتۆن بە وریاییەوە لە وەسفکردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ بەغداد دا ماوەتەوە، هاوكات بەرپرسێکی ئەمریکی لە لێدوانێكى دا بۆ میدیا ئەمریكییەكان ئەوەى خستۆتەڕو كە ئێستا پەیوەندییەکە دولایەنەیە لە نێوان دو سوپادا، وتوشیەتى: ئێمەش دەچینە ناو هاوبەشییەوە ئەگەر هەردو حکومەت ڕێکبکەون.

كەواتە، ئەم قسەکردنە ڕەنگدانەوەی ترسێکی ڕونەو واشنتۆن نایەوێت بەشداری لە پابەندبونە درێژخایەنەکاندا بکات، بەڵکو فۆرمولەیەکی نەرم و نیانى پێ باشترە کە ڕێگەی پێبدات بونی خۆی بەپێی گۆڕانکارییەکان ڕێکبخات، چونكە ئێستا لاى واشنتۆن؛ ئەولەویەت بۆتە کەمکردنەوەی تێچوی پابەندبونەکان و دورکەوتنەوە لە ناوی " هاوپەیمانێتی قورس".