حكومەتى تاران کارەبای عێراق دەكاتە بارمتەی غازی ئێرانى

پوختە

لەگەڵ پەرەسەندنی گرژییەکانی نێوان واشنتۆن و تاران، عێراق خۆی لەبەردەم بژاردەی وزەی سنورداردا دەبینێتەوە، بە وتەی شارەزایان، بەسەرچونی ماوەی لێبوردنى ئەمریکا لە هاوردەكردنى غازی ئێران بۆ عێراق، لێكهەڵوەشانى شوێنگرەوە تەشغیلییەكان و خاوبونەوەی پێشکەوتنی پڕۆژەى پەیوەندییە ئیقلیمییەكانى ئاشکرا کردوە. بەمانایەكى دى سەرەڕاى ئەوەى عێراق ناتوانێت شوێنگرەوەیەك بۆ غازو كارەباى ئێران دابنێت، لە هەمان كاتدا پەیوەندییەكانى دەكەوێتە مەترسییەوە.

ئایا سەرلەنوێ لێخۆشبونى ئەمریكا تەحەداى راستەوخۆ بۆ بەغدا دروستدەكات؟

ڕیاز ئەلوەحیلی توێژەر و ئەکادیمی عێراقی ناسراو لە لێدوانێكی دا بۆ كەناڵەكانى راگەیاندن رونیكردەوە، بڕیاری واشنتۆن بۆ نوێنەکردنەوەی لێخۆشبونەکان لە هاوردەکردنی غازی ئێرانی، تەحەدای ڕاستەوخۆ بۆ حکومەتی عێراق دروست دەکات، کە پەیوەندی بە دەستەبەرکردنی سوتەمەنی جێگیرەوە هەیە بۆ وێستگەکانی کارەبا، بەتایبەتی لە کاتی لوتکەی خواست لە وەرزی هاویندا.

ئاماژەی بەوەشکرد، وەزارەتی کارەبا لە ئێستادا پشت بە میکانیزمی هاوردەکردنی ناتەقلیدی دەبەستێت، دیارترینیان پارەدان لە ڕێگەی هەژمارە بانکییە سنوردارەکانەوە، یان لە ڕێگەی ناوەندە نێودەوڵەتییەکانەوە، و بە دراوەکانی تر جگە لە دۆلار، وەک دیناری عێراقی یان یۆرۆ، بۆ ئەوەی دوربکەوێتەوە لە پێشێلکردنی سزاکانی ئەمریکا.

ئەلوەحیلی ئەوەش دەخاتەڕو كە گفتوگۆکان لەگەڵ تاران بە پلەی یەکەم لە دەوری یەکلاکردنەوەی قەرزە کۆنەکان و خشتەی وەرگیراوەکان لە چوارچێوەیەکدا دەسوڕێتەوە کە لەگەڵ سنوردارکردنەكانی ئەمریکا ناکۆک نین. ئەو پێیوایە ئەم ڕێگایە لەکاتێکدا کەمترین ئاستی دابینکردن دەپارێزێت، لەبەریەكهەڵوەشاوەو لە ئەگەری هەر گرژییەکی نوێدا ئامادەیە بۆ داڕمان.

ئایا عێراق دەتوانێت لەگەڵ كەنداو كارەبا پەیوەست بكات؟

سەبارەت بە پڕۆژەکانی پەیوەستکردنی کارەبا لەگەڵ وڵاتانی کەنداو، ئەلوەحیلی ئاماژە بەوەدەدات كە ئەو ڕێککەوتنانەی لەگەڵ سعودیە و کوەیت و دەسەڵاتی پەیوەندییەکانی کەنداو واژۆ کراون هێشتا نەبونەتە واقیعێکی کردەیی، دەشڵێت: جێبەجێکردنەکە بە هێواشی بەرەوپێش دەچێت بەهۆی کێشەی تەکنیکی و داراییەوە، ئەمە جگە لەوەی دەستوەردانی سیاسی کاریگەریی لەسەر خێرایی جێبەجێکردنی هەیە.

ئەلوەحیلی لە کۆتاییدا دەڵێت: تا ئێستا ئەم پڕۆژانە تاڕادەیەکی زۆر پەیوەندییان بە میدیاکانەوە هەیە، لە کاتێکدا غازی ئێران تاکە بژاردەی واقیعییە كە لەبەردەستدابێت، سەرەڕای ئەو مەترسییە سیاسی و ئابورییانەی کە بەدوای خۆیدا دەهێنێت.

بەغدا لەژێر فشاردا دانوستان دەکات

سەرەڕای تەواوبونی ماوەی لێخۆشبونى ئەمریکا، کە لە مانگی ئازاری ساڵی ڕابردودا ڕێگەی بە عێراق دا غاز لە ئێرانەوە هاوردە بکات، بەڵام وەزارەتی کارەبا هێشتا گفتوگۆ لەگەڵ لایەنی ئێرانی دەکات بۆ دڵنیابون لە بەردەوامیی دابینکردنەکان، بەپێی ئەوەی پێشتر وتەبێژی وەزارەتەکە هەمان داواى  پشتڕاستكردبۆوە.

بەپێى زانیارى و داتاى بەردەست، عێراق پشت بە غازی ئێران دەبەستێت بۆ کارەبادان بە نزیکەی 40%ی وێستگەکانی کارەبا، واتە هەر پچڕانێک لەم بابەتەدا دەستبەجێ کاریگەری لەسەر سەعاتەکانی دابینکردنی کارەبا دەبێت و هەوڵەکانی چاکسازی حکومەت لە کەرتی وزەدا ئاڵۆزتر دەکات.

هاوکات تا ئێستا هیچ بەدیلێکی ڕاستەقینە و کاریگەر پێشنیار نەکراوە، و فشارەکانی ئەمریکاش وەک بەشێک لە ستراتیژێکی فراوانتر بە ئامانجی کەمکردنەوەی ڕۆڵی ناوچەیی تاران بەردەوامە، بەمەش بەغدا لە نێوان هەڵبژاردنە سیاسییە گرنگەکان و پێداویستییە بەپەلە خزمەتگوزارییەکاندا گیری خواردوە.