2025-03-01
158 جار خوێنراوەتەوە
چۆن به زیلینیسكی وترا ئه‌و له كۆشكی سپی ده‌ركراوه؟
ئیرادە میدیا
زیلینسكی دوای شا عه‌بدوڵا و ئه‌ردۆگان سێیه‌م سه‌رۆكه له كۆشكی سپی و له‌سه‌رده‌می دوو كابینه‌ی تره‌مپدا شه‌رمه‌زار ده‌كرێن.
به‌رپرسێكی ئه‌مریكی له "كۆشكی سپی" دوێنێ هه‌ینی دوای ده‌مه‌قاڵێ و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه تونده‌كه‌ی نێوان دۆناڵد تره‌مپ سه‌رۆكی ئه‌مریكا و جی دی ڤانس جێگری سه‌رۆكی ئه‌مریكا له‌لایه‌كه‌وه و فۆلۆدیمێر زیلینیسكی سه‌رۆكی ئۆكرانیا له لایه‌كی تره‌وه نهێنییه‌كانی چۆنیه‌تی ده‌ركردنی زیلینسكی له كۆشكی سپی بۆ ڕاگه‌یاندنه‌كان ئاشكرا كرد.
دوای ئه‌و ده‌مه‌قاڵێ تونده كه له‌باره‌ی شه‌ڕی نێوان ئۆكرانیا و ڕووسیا و پشگیرییه بێمه‌رجه‌كانی كابینه‌ی پێشووی ئه‌مریكا له ئۆكرانیا و پێویستی وه‌ستاندنی جه‌نگی نێوان ڕوسیا و ئۆكرانیا و پێویستی ڕه‌زامه‌ندیدانی ئۆكرانیا بوو له‌سه‌ر ئه‌نجامدانی ڕێكه‌وتننامه‌یه‌كی نوێ له‌نێوان ئه‌مریكا و ئۆكرانیا كه ڕێگه ده‌دات به ئه‌مریكا بۆ چه‌ندین ساڵ ده‌ستبگرێت به‌سه‌ر كانزا ده‌گمه‌نه‌كانی ئۆكرانیادا له‌به‌رامبه‌ر به‌رده‌وامی پشتگیرییه‌كانی ئه‌مریكا له‌و وڵاته له ململانییه‌كانیدا له‌گه‌ڵ ڕووسیای دراوسێیدا، سه‌رۆكی ئۆكرانیا به شێوازێكی "دبلۆماسی" كرایه ده‌ره‌وه.
ئه‌و به‌رپرسه‌ی كۆشكی سپی كه نه‌یویستووه ناوی خۆی ئاشكرا بكات، نهێنی چۆنێتی ده‌ركردنی زیلینیسكی له كۆشكی سپی بۆ كه‌ناڵه‌كانی ڕاگه‌یاندن دركاندووه، به پێی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه تره‌مپ ڕاوێژی به جێگیره‌كه‌ی و ماركۆ ڕۆبیۆی وه‌زیری ده‌ره‌وه و سكۆت بیسنتی وه‌زیری خه‌زێنه و ڕاوێژكاری ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌مریكا مایك واڵتز كردووه و پاشان بڕیاری داوه كه زیلینسكی "له دۆخێكدا نییه ڕێكه‌وتنی له‌گه‌ڵدا بكرێت"، به‌مشێوه‌یه ڕۆبیۆ و واڵتز ڕاسپێیردراون كه به زیلینسكی بڵێن كاتی ئه‌وه هاتووه كۆشكی سپی به‌جێبهێڵێت، به بێ ئه‌وه‌ی كۆنگره‌ی ڕۆژنامه‌وانی له‌گه‌ڵدا ئه‌نجام بدرێت.
دوای جێهێشتنی كۆشكی سپی له لایه‌ن زیلینسكی سه‌رۆكی ئۆكرانیاوه، ناوبراو له تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی ئێكسه‌وه سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ گه‌لی ئه‌مریكی به‌جێهشت، هه‌روه‌ها سوپاسی سه‌رۆك و كۆنگرێس و گه‌لی ئه‌مریكای كرد و نوسیبووی "ئۆكرانیا پێویستی به ئاشتییه‌كی درێژ و دادپه‌روه‌رانه و به‌رده‌وام هه‌یه، و ئێمه ته‌نیا بۆ ئه‌وه كار ده‌كه‌ین".
زیلینیسكی دووه‌م سه‌رۆكی وڵاتانه له‌م كابینه‌یه نوێیه‌ی تره‌مپدا له كۆشكی سپیدا شه‌ره‌مه‌زار ده‌كرێت، دوای شا عه‌بدوڵای سه‌رۆكی ئه‌رده‌ن كه له12-2-2025دا، سه‌ردانی ئه‌مریكای كردبوو له دیمه‌نه‌كاندا كه كه‌ناڵه‌كانی ڕاگه‌یاندن تۆماریان كردووه به ئاشكرا دۆخی ناله‌بار و شێواوی شا عه‌بدوڵایان گواسته‌وه، به‌تایبه‌ت دوای ئه‌وه‌ی تره‌مپ ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد كه گفتوگۆمان كردووه له‌سه‌ر گواستنه‌وه‌ی دانیشتوانی غه‌ززه و نیشته‌جێكردنه‌وه‌یان له هه‌ریه‌كه له وڵاتانی ئه‌رده‌ن و میسر.
هه‌روه‌ها له 13ی نۆڤه‌مبه‌ری 2019دا، ڕه‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆگان دوای بڕیاری پاشه‌كشه‌كردنی ئه‌مریكا له سوریا و داگیركردنی سه‌رێكانێ و گرێسپی و ئاواره‌كردنی سه‌دان هه‌زار كورد له‌و ناوچانه‌دا و دواتر په‌شیمانبوونه‌وه‌ی تره‌مپ له بڕیاری كشانه‌وه‌ی به‌هۆی كاردانه‌وه ناخۆییه‌كانی ئه‌مریكا به‌تایبه‌ت به‌هۆی كاردانه‌وه و ڕه‌خنه‌كانی دۆسته‌كانی خۆی له ئه‌ندامانی كۆنگرێس له پارتی كۆماری و دیموكراتی، سه‌ردانی ئه‌مریكای كرد و له كۆشكی سپی له‌گه‌ڵ دۆناڵد تره‌مپ كۆبوویه‌وه.
له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا كه جگه له سه‌رۆك تره‌مپ و ئه‌ردۆگان چه‌ند كۆنگرێسمانێكیش ئاماده‌ی بوون، له‌وانه لیندسی گراهام و تێد كرۆز و جیم ڕیسك و جۆنی ئیرنست و ڕیك سكۆت، له میانی گفتوگۆی نێوان هه‌ردوو سه‌رۆك له‌باره‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی ئه‌و دوو وڵاته‌وه، به‌تایبه‌ت له‌بواری كڕینی چه‌كی ڕوسی له‌لایه‌ن توركیاوه و په‌لاماردانی كورده‌وه له سوریا، گفتوگۆیه‌كی توند له‌نێوان ئه‌ردۆگان و لیندسی گراهام گۆنگرێسمانی كۆماری به به‌رچاوی تره‌مپه‌وه ڕوویداوه، دوای ئه‌وه‌ی ئه‌ردۆگان مۆبایله‌كه‌ی ده‌رده‌هێنێت تا پیشانیان بدات چۆن كورده‌كان، مه‌به‌ستی له هێزه‌كانی سوریای دیموكراته خه‌ڵك ده‌كوژن، گۆنگرێسمانی ئه‌مریكی به‌گژیدا ده‌چێته‌وه و پێی ده‌ڵێیت: ده‌ته‌وێت گوێ له ڤیدیۆیه‌كی یه‌ك كاتژمێری تۆ ڕابگرین؟! منیش مۆبایله‌كه‌م ده‌ربهێنم ئه‌و دیمه‌نانه‌ت پیشان بده‌م چۆن سوپای توركیا كورده‌كان ده‌كوژێت؟ به‌ڵام هه‌رچه‌نده ئه‌و زانیاریانه ئه‌و ده‌م گه‌شت به ڕاگه‌یاندنه‌كان به‌ڵام دیمه‌نی ڤیدیۆی ئه‌و مشتومڕه تونده هه‌رگیز بڵاو نه‌بوویه‌وه.
له‌م دیداره‌ی دوێنێی نێوان تره‌مپ و زیلینسكیدا، تره‌مپ به به‌رچاوی ڕاگه‌یاندنه‌كانه‌وه زیلینیكسی تۆمه‌تبار كرد به قوماركردن به گیانی ملیۆنان كه‌س و هه‌ڵگیرساندنی جه‌نگی جیهانی سێیه‌مه‌وه، دواشی لێكرد كاتێك بگه‌ڕێته‌وه بۆ لای كه ئاماده بێت بۆ ئاشتی، هه‌روه‌ک جی دی ڤانسی جێگری سه‌رۆكی ئه‌مریكا ڕه‌خنه‌ی له زیلینسكی گرت كه زۆر سوپاسگوزار نییه بۆ هاوكارییه‌كانی ئه‌مریكا، به‌مشێوه‌یه ئه‌و ڕێكه‌وتنه‌ی كه بڕیاربوو له‌باره‌ی ڕاوه‌ستاندنی جه‌نگی نێوان ڕوسیا و ئۆكرانیا هه‌روه‌ها ڕێكه‌وتن له‌سه‌ر وه‌به‌رهێنانی ئه‌مریكی له كانزا ده‌گمه‌نه‌كانی ئۆكرانیاوه بكرێت شكستی هێنا، شێوازی به‌ڕێوه‌چوونی گفتوگۆكانی نێوان سه‌رۆكی ئه‌مریكا و هاوتا ئۆكرانێكه‌ی ترسی ئه‌وروپییه‌كانی له‌به‌رامبه‌ر پابه‌ندبوونی ئه‌مریكا له به‌رگریكردنی له ئه‌وروپا به‌ته‌واوه‌تی به‌رجه‌سته كرد، هه‌ربۆیه ڕاسته‌وخۆ سیاسه‌تمه‌دار و سه‌رۆكانی وڵاتانی ئه‌وروپا لێدوانی تایبه‌تیان له‌وباره‌یه‌وه هه‌بوو، هه‌ریه‌ك له وڵاتانی فه‌ڕه‌نسا و ئه‌ڵمانیا و به‌ریتانیا دوپاتیان كرده‌وه كه به‌رده‌وامن له پشتگیریكردنی ئۆكرانیا و جه‌ختكردنه‌وه له‌سه‌ر پێویستی یه‌كگرتنی ئه‌وروپییه‌كان له‌به‌رامبه‌ر مه‌ترسییه‌كاندا به بێ چاوه‌ڕوانكردنی پشتگیری ئه‌مریكا.
-
پێكهێنانه‌وه‌ی حكومه‌ت یان دوبارەکردنەوەی ڕێكه‌وتننامه‌ی ستراتیژی
|
-
كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه ئه‌ڵقه‌یه‌ك بۆ پاكتاوی كورد
|
-
ژیری ده‌ستكرد بیركردنه‌وه‌ی ڕه‌خنه‌یی ده‌كوژێت و مرۆڤ ته‌مه‌ڵ ده‌كات
|
-
وته‌بێژی كۆشكی سپی: مۆڵه‌تی كڕینی كاره‌بای ئێرانمان بۆ عێراق نوێ نه‌كردووەته‌وه
|
-
تارمایی شه‌ڕی ناوخۆ به ئاسمانی سوریاوه
|
-
ئێران؛ ڕێژەی لەسێدارەدان بەشێوەیەکی مەترسیدار بەرز دەبێتەوە
|
-
چۆن به زیلینیسكی وترا ئه‌و له كۆشكی سپی ده‌ركراوه؟
|
-
کاردانەوە ناوخۆیی و دەرەکییەکان دوای پەیامەکەی ئۆ*جەلان
|
-
نه‌ته‌نیاهو: پێویسته باشووری سوریا به‌ته‌واوه‌تی له‌چه‌كدابماڵرێت پابه‌ندین به پاراستنی درووزه‌كان
|
|
|
|