بۆچی میلیشا عێراقییەکان لە ڕوبەڕوبونەوەکەدا ئامادە نەبون؟

پوختە

لە نێوان پەرەسەندنی ڕوبەڕوبونەوەکانی نێوان ئەمریکا و ئێران و لەگەڵ فراوانبونی بازنەی بەئامانجگرتنى هاوبەش، کە گەیشتە قوڵایی ئێران و کەنداوە، غیابی تەواوەتی میلیشیا چەکدارەکانی عێراق لە گۆڕەپانی وەڵامدانەوەدا جێگەی سەرنج بو، سەرەڕای پێگەی دێرینیان وەک لایەنى هاوپەیمانى چەكدارکە ئامادەن لە هەر ململانێیەکی ناوچەییدا مامەڵە بکەن.

ئەم غیایە، کە چاودێران لە کاتی قەیرانە گەورەکاندا پێی ڕانەهاتون، پرسیاری قوڵی وروژاند: ئایا دەگەڕێتەوە بۆ نەبونی گڵۆپی سەوز لە تارانەوە؟ یان حکومه تی عێراق له ڕاستیدا سەرکەوتوبوه له سەپاندنی دەسەڵات و هەڵوێستی خۆی به سەر جموجۆڵەکانی ئەو میلیشیا چەكدارانە و ڕێگەگرتن له شەڕكردنیان؟

پەیامەکە ڕونە: شەڕەکە فراوان نەكرێت

سەیف ئەلهاشمی توێژەری کاروباری سیاسی لە لێدوانێكى فەرمیى دا بۆ كەناڵەكانى راگەیاند ئاشكرایكرد، دۆخەکە بێبەش نییە لە هەماهەنگی هاوبەشی نێوان بەغدا و تاران. ئاماژەی بەوەشکرد، سەرەڕای بەئامانجکردنی دامەزراوە ئەتۆمییەکانی؛ بەڵام ئێران گڵۆپی سەوزی نەدا بە میلیشیا عێراقییەکان بۆ بەشداریکردن لە ڕوبەڕوبونەوەکەدا.

ناوبراو پێیوایە کە بڕیارەکەی ئێران گوزارشت لە خواستێکی ئاشکرایە بۆ فراواننەکردنی مەودای شەڕەکە و هێشتنەوەی لە چوارچێوەی وەڵامدانەوەی سنوردار و کۆنترۆڵکراودا.

ئەلهاشمی لە درێژەی قسەکانیدا وتی، حکومەتی عێراق بە سەرۆکایەتی محەمەد شەییاع سودانی ڕۆڵێکی گرنگی هەبو لەم پرۆسەیەدا. سەرۆکوەزیرانی عێراق حەزی دەکرد کەناڵەکانی پەیوەندی لەگەڵ سەرۆکی میلیشیا چەکدارەکان بکاتەوەو ڕاستەوخۆ ئاگاداریان بکاتەوە لە پێویستیی بەشدارینەکردن لە شەڕی بەردەوامدا، ئەمەش بە مەبەستی پاراستنی سەقامگیریی عێراق و دورکەوتنەوە لە هەر کاردانەوەیەکی ئەمریکی یان ئیسرائیل کە بە وەڵامێکی توندوتیژانە ڕەنگە بەشداریی میلیشیاكان بکاتە بیانو بۆ گورز وەشاندن لە عێراق.

ترس لە "بیانویەک بۆ پەرەسەندن"

بە وتەی ئەلهاشمی، "ئەمریکا و ئیسرائیل چاوەڕێی ئەو دەرفەتەن کە گورزێکی وێرانکەر لە میلیشیا عێراقییەکان بگەیەنن، چاوەڕێی هەر دەستێوەردانێکن لەلایەن ئەوانەوە بۆ پاساودانی هەنگاوێکی لەو شێوەیە، بەتایبەتی کە ئەو هێزە چەكدارانەى كە نزیکترین قەوارە سەربازییەکانی عێراقن لە ئێرانەوە، كە لە ڕێگەی هەماهەنگیی و دابینکردنی بودجە و گوتارێکی سیاسی هاوبەشەوە پەیوەستن بە حكومەتى تارانەوە.

ئەو توێژەرەى كاروبارى سیاسى ئاماژە بەوە دەکات کە خۆپاراستن لە چونە ناو ململانێکان بە مانای پچڕاندنی پەیوەندییەکانی نێوان ئەم کوتلانە و تاران نییە، بەڵکو بڕیارێکی هەلومەرجی ورد و حیسابکراوە کە ڕەنگدانەوەی ئەولەویەتەکانی پەیوەست بە تێچوی ڕوبەڕوبونەوە و دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی بۆ عێراق و ناوچەکەیە.

چاوێک لەسەر ئارامیی داهاتو

ئەلهاشمی پێشبینی دەکات کە ڕۆژانی داهاتو شایەتحاڵی ڕێگایەکی قۆناغ بە قۆناغى بەرەو ئارامی بن، جا چ لە ڕێگەی نێوەندگیری ناوچەیی بێت یان لێکتێگەیشتنی پشت پەردە. جەخت لەوەش دەکاتەوە کە هەمو لایەنەکان بە ئێران و فراکسیۆنەکان و حکومەتی عێراقەوە گەیشتونەتە ئەوەی کە تێچوی درێژەدان بە شەڕەکە زۆرە و بەرگەی ناگیرێت، بۆیە پێشبینی دەکرێت بژاردەی ئارامگرتن بەسەر خۆخلیسکاندن بۆ شەڕی ئاشکرادا زاڵ بێت.

ئایا ئارامیى عێراق كاتییە؟

لە کاتێکدا جیهان بە وریاییەوە سەیری چۆنیەتی كاتژمێرەكانى داهاتو دەکات، گۆڕەپانی عێراق تاڕادەیەک و بە شێوەیەکی نائاسایی  ئارامە، ڕەنگە ئەمە کاتیی بێت، بەڵام ئەوە نیشان دەدات کە یارییە ناوچەییەکە قۆناغێکی ناسکی دوبارە خۆماتدانى بەسەردا دێت، کە دروشمی ئەو قۆناغە بریتییە لە: خۆگرتن تا ئاگادارکردنەوەی زیاتر.