پڕۆژەی ئۆجەلان لەژووری ئۆپەراسیۆنی واشنتۆن‌و ته‌لئه‌بیب

چۆن کوردەکان بوونە قورسایی سەرەکیی ئەمریکاو ئیسرائیل لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست؟
چۆن ڕۆژئاوای کوردستان بووەتە ناوەندی جیۆپۆلۆتیكى ئەمریکاو ئیسرائیل؟

ساڵیادی ڕووخانی ڕژێمی ئەسەد، تەنها بۆنەیەکی مێژوویی نییە؛ ئەم ساتە، گۆڕەپانی دروستبوونی یەکگرتنێکی نوێیە لەنێوان پڕۆژەی ئۆجەلان، سیاسەتەکانی ئەمریکاو بەرژەوەندییەکانی ئیسرائیل، یەکگرتنێک کە زیاتر لەهەر کاتێکی تر، ئاماژە بەبەهێزکردنی پێگەی ڕۆژئاوای کوردستان‌و سەقامگیریی دەکات لەسیستەمی نوێی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.

هەموو ئەو هەواڵانەی ئەم ڕۆژانە بەهاوکات بڵاودەبنەوە، ئەگەر لەگۆشەنیگای پڕۆژەی‌ ئۆجەلانەوە تاووتوێبکرێن، لەڕاستیدا زنجیرەیەکی پێکەوەبەستراون: گۆڕینی کورد بۆ ئەکتەری سەرەکی‌و ناوەندیی سیستەمی داهاتووی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و ڕۆڵی کلیل لەکۆنترۆڵکردنی تورکیاو ئێران.

1ـ سووڕانەوەی گوتاری تورکیا:
سەرکەوتنی هێڵی‌ ئۆجەلان لەدڵی سیاسەتی ئەنكەرە
لێدوانە بێپێشینەکانی ئۆزگور_ئۆزەل، سەرۆکی CHP، کە وتی: ئاشتی تورکیا بەسەر مافی کوردەکانی سووریادا تێدەپەڕێت، ئەمە گۆڕانکارییەکی ناوخۆیی تورکیا نییە، بەڵکو بەدیهاتنێکی پێشبینی بۆ هەمان ئەو شتەی کە ئۆجه‌لان لەساڵی 1998 تا ئەمڕۆ دووبارەی کردووەتەوە: ئاسایشی تورکیا بەبێ بەفەرمی ناسینی دۆزی کورد مەحاڵە.

ئۆجەلان، لەدیداری کۆتایی خۆیدا لەتەک شاندی ئیمراڵی، جەختی لەسەر ڕۆڵی دەم‌ پارتی‌و توانای 20%ی کردەوە؛ ئەمە واتای ئەوەیە: تورکیا بەبێ کورد نە سەقامگیریی سیاسیی، نە توانای پێکهێنانی حکومەت‌و نە توانای بەڕێوەبردنی قەیرانەکانی هەیە، ئەمە بەتەواوی هەمان خاڵە کە ڕۆژئاوای کوردستان دەکاتە کێشی یەکلاکەرەوە لەسەر سنوورەکانی باشووری تورکیا.

2ـ پڕۆژەی ئەمریکا:
تێکەڵکردنی هه‌سه‌ده‌ لەناو سوپاى سووریا، هەنگاوی کۆتایی جێگیرکردن‌و سەقامگیریی ڕۆژئاوای کوردستان
سێنتکۆم بەڕوونی ڕایدەگەیەنێت، "تێکەڵکردنی هه‌سه‌ده‌ لەسوپای سووریا مەرجی سەرەکیی سەقامگیریی بەردەوامە، ئەمە بەتەواوی هەمان قۆناغ‌و مۆدێلی کۆمەڵگەی دیموکراتیکی کۆنفیدراڵیی ئۆجەلانە:
نە جیابوونەوە، نە دابەشبوون؛ بەڵکو تێکەڵکردن (ئینتگراسیون) بەشداریکردن‌و دیموکراسیزەکردنی ناوەند.

ئۆجه‌لان لەچەندین ساڵ پێش ئێستا جەختیکردبووه‌وه‌: ڕۆژئاوای کوردستان دەبێت بەشێک بێت لەپێکهاتەی فەرمیی سووریا، بەڵام بەڕاگرتن‌و پاراستنی ئەنجومەنەکان، ئیدارەی خۆسەری‌و یەکینەکانی بەرگریی، شتێک کە ئەو پێی دەڵێت دیموکراسی_ڕادیکاڵ. ئێستا ئەمریکا بەفەرمی هەمان ڕێگە دەگرێتەبەر.

ڕێککەوتنی 10ی مارس (ئادار) لەنێوان ئەحمەد جۆلانی‌و ژەنەڕاڵ مەزڵووم عەبدی کە گرنگترین بەڵگەنامەی سەردەمی نوێی سووریایە، زیاتر لەهەر شتێک نیشانیدا: پڕۆژەی ئۆجەلان لەقۆناغی مانەوەو بەرگرییەوە، چووەتە ناو قۆناغی خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتیک.

3ـ گرێی ئیسرائیل سووریا:
بۆچی ڕۆژئاوای کوردستان خاڵی هاوبەشی کوردو ئیسرائیلە؟
لەهەمانکاتدا کە ئەمریکا بەدوای تێکەڵکردنی هه‌سه‌ده‌وه‌یه‌، ئیسرائیل خەریکی ناکۆکییەکی ناوخۆیی گەورەیە سەبارەت بەداهاتووی سووریا:
وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل گیدیۆن سائر دەڵێت: ڕێککەوتن لەگەڵ سووریا دوورە.
تۆم باراک نوێنەری ئەمریکا (کە لەلایەن جووەکانەوە تۆمەتبارە بەخزمەتکردنی بەرژەوەندییەکانی تورکیا)، ئیسرائیل هاندەدات بۆ سازش لەتەک دیمەشق. ناتانیاهۆ، باراک بەتوخمێکی دژەئیسرائیلی ناودەبات چونکە، باراک لەڕاستیدا نوێنەری ئایدیۆلۆژیای تورکیایە، واتە: نە فیدراڵیزم، نە ڕۆژئاوا، نە بەهێزبوونی کورد، بەڵام ئیسرائیل، بەتایبەتی لایەنی بەشە ئەمنییەکەی، بەباشی دەزانن: بەهێزکردنی کورد لەسووریا = لاوازکردنی، ئێران‌و تورکیا بەیەکەوە.

بەم هۆیەشەوە، بەپێچەوانەی تۆم باراک: ئیسرائیل تۆڕە ئەمنییەکانی خۆی لەڕۆژئاوا [باکووری ڕۆژهەڵاتی سووریا] پاراستووەو پشتگیریی‌و پشتیوانیی لەبەشداریکردنی کورد لەسیستەمی نوێدا دەکات‌و هۆشداریی لەبارەی مۆدێلی تورکیا ناوەندەوە دەدات، هاوهێڵ بوونی ئیسرائیل لەتەک سیاسەتی "کۆنترۆڵکردنی تورکیاو ئێران" بەتەواوی هەمان شتە کە پڕۆژەی ئۆجەلان بەدوایدا دەگەڕێت.

4ـ پرۆژەی ئۆجەلان:
لەخەباتی چەکدارییەوە بۆ خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتی
لەپەیامی نوێی ڕێبەرئاپۆدا، چەند خاڵێکی سەرەکی وەک کلیل بەتەواوی لەتەک گۆڕانکارییەکانی مەیدانیی ئەمڕۆ هاوتەریبن:
1ـ کۆتاییهێنانی یەکلاکەرەوە بەتوندوتیژییەکان.
2ـ گۆڕینی کورد بۆ هێزێکی خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتیک.
3ـ بونیادنانەوەی پێکهاتەی کۆمەڵایەتی‌و ڕێگریکردن لەداڕمانی کۆمەڵگه‌.
4ـ تیشکخستنەسەر مافی ژنان‌و دیموکراسی.
5ـ بەشداریکردنی چالاک لەحکومەتەکانی داهاتووی تورکیاو سووریا.

کاتێک ئۆجەلان ده‌ڵێت، 10 وەزارەت بەڕێوەدەبەم‌و سەرەتا کێشەی توندوتیژیی کۆمەڵایەتی چارەسەردەکەم، ئەمە چیتر ئاوات نییە؛ بەڵکو گونجاوە لەتەک ئەو ڕێچکەیەی کە ئەمریکاو هه‌سه‌ده‌ لەڕۆژئاوای کوردستان‌و سووریا دەستیانپێکردووە.

چوونە ژوورەوەی فەرمیی کورد بۆ ناو دروستکردنی پێکهاتە حکومییەکان.
ڕۆژئاوای کوردستان ئەمڕۆ لەو پێگەیەدایە کە هەم پاڵپشتیی ئەمریکای هەیە، هەم لەتەک بەرژەوەندییەکانی ئیسرائیل لەڕووبەڕووبوونەوەی بەرەی تاران ـ ئەنكەرە یەکدەگرێتەوەو هەم لەگەڵ سووڕانەوەی گوتاری تورکیا، لەبەردەم دانپێدانانێکی مێژووییدایە.

5ـ بنبەستی تورکیاو داهاتووی ڕۆژئاوای کوردستان:
بۆچی هەر سێ زلهێزەکە (ئەمریکا، ئیسرائیل‌و ئۆجەلان) لەیەک خاڵدا یەکدەگرنەوە؟
ئەمڕۆ سێ هێڵی ستراتیژیی لەیەک خاڵی هاوبەشدا گەیشتوونەتە یەک:

1ـ پڕۆژەی ـ ئۆجەلان:
دیموکراتیزەکردنی سووریاو تورکیا لەڕێگەی بەشداریکردنی کورد.

2ـ پڕۆژەی ـ ئەمریکا:
تێکەڵکردنی هه‌سه‌ده‌و بونیادنانەوەی سووریایەکی بەڕێوەبراو، بەبێ ئێران‌و بەبێ داعش.

3ـ بەرژەوەندییەکانی ـ ئیسرائیل:
بەهێزکردنی کورد بۆ کۆنترۆڵکردنی ئێران‌و شکاندنی هەژموونی تورکیا لەباکووری سووریا [ڕۆژئاوای کوردستان].

بەرامبەر بەم سێ هێڵە:
هەڵوێستی تورکیا = ڕەتکردنەوەی فیدراڵیزم، ڕەتکردنەوەی ڕۆژئاوای کوردستان، ڕەتکردنەوەی تێکەڵکردنی هه‌سه‌ده‌.
بەم هۆیەشەوەیە کە: ئەمریکاو ئیسرائیل بەوریایی زیاترەوە سەیری ڕۆڵی تورکیا دەکەن، ناتانیاهۆ، باراک بە"بریکاری تورکیا" دەناسێنێت‌و ئۆپۆزیسیۆنی تورکیا CHP ناچاربووە قبوڵی بکات کە "ئاسایشی تورکیا بەسەر ڕێگەی کوردەکانی سووریادا تێدەپەڕێت".

ئەمە هەمان ئەو شتەیە کە ئۆجەلان لە 30 ساڵ پێش ئێستا پێشبینیکردبوو:
ـ هیچ مۆدێلێک لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەبێ‌ قبوڵکردنی کورد سەقامگیرنابێت.

پوختەی باسه‌كه‌:
ساتی زێڕینی کورد لەئەندازەی نوێی ناوچەکەدا
کاتێک هەموو ئەم هێڵانە پێکەوە دادەنێین، ئەنجامی سەرەکیی ئەمەیە:
1) ڕۆژئاوای کوردستان چیتر تەنها ئەزموونێکی ناوخۆیی نییە؛ بەڵکو بووەتە ناوکی جیۆپۆلەتیکی سیستەمی داهاتووی سووریا.
2) پڕۆژەی ئۆجەلان، خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتی، تێکەڵکردن دیموکراسیی ئەنجومەنەکان‌و چارەسەرکردنی کێشەی کورد، لەئێستادا لەپرۆسەی گۆڕاندایە بۆ نەخشەی سەرەکیی ئەمریکا.
3) ئیسرائیل بەهۆکاری ئەمنی‌و ستراتیژیی، لەپاڵ ئەم مۆدێلەدایە.
4) تورکیا تەنها یاریزانێکە کە لەدەرەوەی ئەم سیستەمە نوێیەدا ماوەتەوە، بۆیە ناچاربووە گوتارەکەی بگۆڕێت‌و دانوستان دەستپێبکات.
5) کورد ئەمڕۆ لەباشترین پێگەی 100 ساڵی ڕابردوودادایە: نە وەک هێزێکی بەرگریی، بەڵکو وەک هێزو داینەمۆی گۆڕانکاریی‌و ڕێنساسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و ئەمە بەتەواوی هەمان ئەو شتەیە کە ئاپۆ لەزیندانی ئیمراڵی جەختی لەسەردەکات:
ـ کۆتایی توندوتیژیی، دەستپێکی سیاسەت؛
کۆتایی پەراوێزبوون‌و پەراوێزخستن.. دەستپێکی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک‌و پێکەوەژیانی ئاشتییانەی نەتەوەکان، ئایینەکان، مەزهەبەکان، هەموو کەمینەکان، زمانەکان، ڕەنگەکان.