مه‌ترسیه‌كى گه‌وره‌ له‌سه‌ر هه‌رێم ئاشكراده‌كرێت‌

ئیرادە میدیا

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی مه‌ترسیه‌كى گه‌وره‌ له‌سه‌ر هه‌رێمى كوردستان ئاشكراده‌كات‌و ڕایده‌گه‌یه‌نێت، "هەرێمی کوردستان؛ بەرەو تونێلێکی تاریک هه‌نگاو ده‌نێت"، ده‌شڵێت، "بەنیگەرانییەکی قووڵەوە چاودێریی ئەو زنجیرە ڕوداوە مەترسیدارانە دەکەین کە لەماوەی چەند مانگی ڕابردودا بونەتە هەڕەشەیەکی ڕاستەوخۆ لەسەر سەقامگیریی، سەروەریی یاسا، ژیانی خەڵک‌و بنەماکانی دیموکراسی لەهەرێمدا".

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی له‌ڕاگەیەندراوێكدا ئاشكرایكردوه‌، "سەبارەت بەئامرازکردنی دامەزراوەی دادوەریی، بۆ بەدیهێنانی بەرژەوەندی کەس‌و حزبی، بەنیگەرانییەکی قووڵەوە چاودێریی ئەو زنجیرە ڕوداوە مەترسیدارانە دەکەین کە لەماوەی چەند مانگی ڕابردودا بونەتە هەڕەشەیەکی ڕاستەوخۆ لەسەر سەقامگیریی، سەروەریی یاسا، ژیانی خەڵک‌و بنەماکانی دیموکراسی لەهەرێمدا".

ئه‌وه‌ش هاتوه‌، "ڕوداوەکانی هەولێر، لەکێشەی نێوان هەردوو عەشیرەتی چەکداری هەرکی‌و گۆران، هێرشکردنەسەر مافپەروەر (شوان سابیر)، درێژەدان بەزیندانیکردنی ڕۆژنامەنوس (شێروان شێروانی)".

جه‌ختیكردوه‌ته‌وه‌، "ڕوداوەکانی سلێمانیش، دەستگیرکردنی سەرۆکی نەوەی نوێ، هێرشی سەربازیی بۆسەر ماڵ‌و بارەگای سەرۆکی بەرەی گەل بەچەکی قورس‌و دەستگیرکردنی، هەموو ئەوانە بەبەکارهێنانی بڕیاری دادگا کراوە، ئەمەش بوه‌تە هۆی بێئومێدی زیاتری ناوخۆو دەرەوە لەدەسەڵاتی دادوەری".

داوایكردوه‌، "به‌گوێره‌ى پرەنسیپە نێودەوڵەتیەکانی بانگلور بۆ سلوکی دادوەریی، پێویستە دادگاکان سەربەخۆبن لەهەموو ڕویەکەوە، ئەوەی گرنگە بۆ چەسپاندنی ئەم سەربەخۆییە متمانەی کۆمەڵگه‌و ڕای گشتیی هاوڵاتیانە، پێویستە ئەم هەستە لەناو ناخ‌و دەرونی تاکەکانی کۆمەڵگه‌دا بەواقیع بچەسپێت، تاوەکو هەرکەس ڕوبەڕوی لێپرسینەوەی یاسایی دەبێتەوە بێ ترس‌و بێ سڵەمینەوە بچێتە بەردەم دادگا".

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی باسیان له‌وه‌شكردوه‌، "لەکاتێکدا، دەزگا فەرمییەکانی حکومەتی هەرێم‌و عێراق، وڵاتانی جیهان، بەردەوام ئیدانەی دۆخەکە دەکەن، ئێمە ئیدانەی ئەوان دەکەین، کە دەیانتوانی هەنگاوی کرداری بنێن، کەچی جگە لەدەرکردنی بەیاننامە، لەشوێنی خۆیان بەمەبەستی چارەسەر نەجوڵاون، بۆیە هەڵوێستی ئەوان هێندەی ڕوداوەکان مایەی نیگەرانیمانە".

له‌و ڕوه‌شه‌وه‌ ئاماژه‌ى به‌وه‌داوه‌، بەئەرکی خۆیانی دەزانن بەڕاشکاوی ئەم خاڵانە دوبارە بخەنەوەڕوو:

1ـ بەکارهێنانی هێزو میلیتاریزەکردنی شاری سلێمانی‌و شارەکانی تر لەلایەن حزبەکانی دەسەڵات‌و ئۆپۆزسیۆن‌و پێکدادانی چەکداریی‌و بەکارهێنانی چەکی قورس لەناوچەیەکی گەشتیاریی‌و گەڕەکێکی نیشتەجێبون‌و گۆڕینی ناوچەکە بۆ گۆڕەپانی شەڕ، پێشێلکارییەکی ئاشکرای مافی ژیانی هاوڵاتیانە.

2ـ لەکارخستنی دەزگای پۆلیس‌و بەکاربردنی هێزەکانی دژەتیرۆرو هێزی تایبەت بەچەکی قورسەوە، سوکایەتیکردنە بەحکومەتی هەڕێم، بەهاوپەیمانان، کە ئەو چەکانەیان بۆ شەڕی دژی تیرۆر، بەهێزەکانی پاراستنی هەرێم داوە، کەچی ئێستا لەململانێی ناوخۆیدا بەکاردەهێنرێت.

3ـ دەقە یاساییەکان، بۆ دەستگیرکردنی داواکراو، گۆڕینی دۆسیەکان لەدەستی هێزێکەوە بۆ هێزێکی تر، بەکارهێنانی چەک، ڕێوشوێنی تایبەتی خۆیی هەیەو بەگوێرەی یاسا بەرکارەکانی هەرێم‌و پرەنسیپە نێودەوڵەتیەکان دیاریکراوە، بەڵام لەم ڕوداوانە هەموو ئەو بنەمایانە پێشێلکراون.

4ـ کارنەکردن لەسەر دۆسییەکان لەکاتی خۆیداو هەڵگرتنی بۆ کاتی تر، کردنەوەی دەرگایەکی مەترسیدارە بۆ بەکارهێنانی یاسا، بەمیزاج‌و لێدانی نەیارەکان بەدامەزراوە حکومییەکان.

5ـ دوبارە سزادانەوەی ڕۆژنامەنوس (شێروان شێروانی)، لەکاتێکدا چاوەڕێی ئازادکردنی دەکرا، سەلماندنی ئەو ڕاستییەیە کە دادگا بۆ تۆڵەسەندنەوە بەکاردێت. 

لەسەر بنەمای ئەو ڕوداوانە، فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکان داواکاره‌ لەحکومەت، دامەزراوەی دادوەری‌و داواکاری گشتیی:

ـ پێکهێنانی لیژنەیەکی لێکۆڵینەوەی سەربەخۆو بێلایەن بۆ لێکۆڵینەوە لەڕوداوەکانی سلێمانی، ئاشکراکردنی ئەنجامەکان بۆ ڕای گشتیی‌و بەسزاگەیاندنی هەموو ئەو کەس‌و لایەنانەی بەرپرسیارن لەم خوێنڕشتنە، بەتایبەتی پاش ڕونکردنەوەی دوەمی سەرۆکی حکومەتی هەرێم، کە بێئاگایی حکومەتی لەو هەنگاوانە نیشانداوە، ئەمەش هەموو دامەزراوە ئەمنیەکان دەخاتە بەردەم بەرپرسیارێتی وەڵامدانەوە.

ـ کۆتاییهێنان بەسیاسیکردنی دۆسیە یاساییەکان‌و گەرەنتیکردنی دادگاییکردنی دادپەروەرانە بۆ هەموو دەستگیرکراوان، دابینکردنی ڕێوشێونی یاسایی بۆ دەستگیرکردنی داواکراوان، لەنێویاندا تەمیزکردنەوەی دادپەروەرانەی بڕیاری دادگای بنەسڵاوە بۆ(شێروان شێروانی).
فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی داواكارییه‌كانى بۆ کۆمەڵگه‌ی نێودەوڵەتی‌و نێردەی نەتەوەیەکگرتوەکان (یونامی) هه‌یه‌و ده‌ڵێت:
ـ زیاترکردنی فشاری دیپلۆماسی لەسەر دەسەڵاتدارانی هەرێم، بۆ پابەندبون بەبنەماکانی مافی مرۆڤ‌و سەروەریی یاسا، وەک لەبەیاننامەکانتاندا ئاماژەتان پێکردوە.

ـ فشاری ئەمریکاو هاوپەیمانان، بۆ پێکهێنانی هێزی پێشمەرگەی یەکگرتوی نیشتمانی کە ئەنجامەکەی چەکداماڵین بێت لەحزبەکان‌و عەشیرەتەکان، بەگوێرەی دەستوری عێراق‌و یاسای حزبەکان، بەپێچەوانەوە مۆڵەتی کارکردن لەو حزبانە بسەنرێتەوە.

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی وتویه‌تى، "بەدیدی ئێمە، ژیرخانی ئابوری بونیادنەنراو موڵکانەستێنی زاڵە، دامودەزگای مۆدێرن پێکنەهێنرا، هێزی پێشمەرگەی نیزامی یەکگرتوو دروستنەکرا، بۆیە دیموکراسی لەپاشەکشەدایە، پەیوەندیی نێوان هەرێم‌و ێراق خراپە، شۆڤێنیزم‌و مەزهەبگەرایی لەعێراق ڕوو لەزیادبونەو بەغدا گەندەڵی هەرێم بەکاردەهێنێت بۆ پاشەکشە لەمافە دەستورییەکان‌و لەو نێوەندەدا موچەخۆرانی هەرێم بونەتە قوربانیی".

هه‌ر له‌ڕاگه‌یه‌نراوه‌كه‌دا باسى له‌وه‌شكردوه‌، "بڕواشمان وایە، بەپێچەوانەی گروپ‌و خێڵ‌و حزبەکان، کۆمەڵگە ناچێتە ژێرباری ئەو هێزانەی کۆنترۆڵیان دەکات، کۆمەڵگەی بەهێز، کۆمەڵگەی تاکە ئازادو یەکسانەکانەن مەحاڵیشە لەکۆمەڵگەی مەدەنیدا سیاسەت‌و ئاکار لەیەک جیابکرێنەوە، ناکرێت باس لەپاراستنی ئاشتیی کۆمەڵایەتی‌و حوکمڕانیی سەرکەوتوو بکرێت، بێ بونی ئاکارو ڕەفتاری وەکن هەستکردن بەبەرپرسیارێتی، کاری هەرەوەزی، بەستنەوەی بەرژەوەندی تایبەت بەرژەوەندیی گشتییەوە، لەپێناو خەمی گشتیدا".
 
له‌كۆتایی ڕاگه‌یه‌نراوه‌كه‌دا نوسراوه‌، "ئێستا هەرێمی کوردستان لەبەردەم دوڕیانێکی سەختدایە، گرنگە بۆ دروستکردنی لۆژیکی یاساو دامەزراوەکان هەنگاوبنێن، لەجیاتی خۆبەدەستەوەدان بەلۆژیکی هێزو ململانێی چەکداریی کە داهاتوی هەمومان دەخاتە مەترسییەوە، ئێمە لەسەر چاودێریکردن‌و فشاردروستکردن بەردەوامدەبین".